O turmalinach mówi się, że występują we wszystkich możliwych kolorach tęczy. Z tego powodu nie tylko stanowią kamienie szlachetne pożądane przez kolekcjonerów, ale również są wykorzystywane do tworzenia atrakcyjnych oraz drogich wyrobów jubilerskich trafiających w gust każdej kobiety. Na zróżnicowanie kolorystyczne tych klejnotów wpływa skład chemiczny odmienny dla poszczególnych okazów. 

Wielobarwny kamień znany w antyku

Turmaliny swoją nazwę zawdzięczają syngaleskiemu (język używany na Sri Lance) słowu „turmali”, które oznacza  „wielobarwny”. Znane są już od czasów antycznych – były wykorzystywane w Chinach jako popularny materiał rzeźbiarski, a także w basenie Morza Śródziemnego. Do środkowej Europy trafiły w XVIII wieku za sprawą holenderskich kupców z Cejlonu. 

Charakterystyczne dla turmalinu jest występowanie w bardzo zróżnicowanej gamie barw – od bezbarwnej, przez niebieską, zieloną czy różową, aż po czarną. Z tego powodu do turmalinów zalicza się bardzo liczne odmiany tego kamienia szlachetnego (m.in. czerwone rubelity, ciemnoniebieskie indygolity czy zielone verdelity). Zdarza się, że barwa kamienia ulega zmianie pod wpływem podgrzania. Co więcej, turmaliny wykazują pleochronizm, co oznacza, że zmieniają kolor pod wpływem kąta padania światła.

Najsłynniejsze okazy turmalinów 

Turmaliny (bezbarwne, zielone) wydobywa się przede wszystkim na terenie Brazylii w rejonie Minas Gerais oraz Paraiba. Kamienie w kolorze indygo można odkryć z kolei na rosyjskiej Syberii, Madagaskarze czy w USA. Złoża turmalinu znajdują się również na włoskiej Elbie, terenach Afryki (RPA, Namibia, Tanzania, Zimbabwe), Sri Lance czy Uralu. Efektowne, wielokolorowe odmiany wydobywa się w Maine w Kalifornii.

Wśród najsłynniejszych okazów turmalinów należy wymienić turmalin Paraiba odnaleziony w latach 80. XX wieku przez Heitora Dimasa Barbosę na terenie Brazylii. Tego kamienia nie da się porównać z żadnym innym, ponieważ z uwagi na obecność miedzi jego barwa waha się od turkusu po zieleń oraz błękit. Przepychu dodaje mu neonowy blask.

Turmaliny to kamienie, które pomagają zachować równowagę między ciałem i umysłem, a także wzmacniają koncentrację. Co więcej, niektórzy uważają, że potrafią obniżać gorączkę, łagodzić oparzenia oraz wspomagać przy problemach z drogami oddechowymi. Afrykańskie plemiona wierzą z kolei, że chronią przed wszelkimi niebezpieczeństwami. 

Turmaliny – właściwości chemiczne

Turmalin należy do grupy krzemianów o skomplikowanym wzorze, w którym znajdują się borokrzemiany sodu, wapnia, glinu, litu, magnezu, żelaza i manganu. Niekiedy w składzie chemicznym tego kamienia znajdziemy również nikiel, chrom, tytan, wanad czy itr. Jego twardość w skali Mohsa wynosi 7-7,5, co oznacza, że jest bardziej miękki niż rubin, szafir czy szmaragd. Wykazuje zdolności piroelektryczne – wytwarza przeciwne ładunki elektryczne na swoich końcach i może przyciągać inne przedmioty. Z tego powodu we wcześniejszych czasach interesowali się nim alchemicy.